Alle ogen gericht op… Mirthe Dokter!

Mirthe Dokter is theatermaker, kunstenaar en zangeres. De komende jaren maakt ze voor Kwatta twee voorstellingen. We gaan in gesprek met haar over multidisciplinariteit, talentontwikkeling en… een lui publiek?

Je was net klaar met een livestream van je project, Het Volk der Introverten. Vertel eens wat meer, Mirthe

Dat project start dus in Museum Arnhem. Daarmee wil ik doen wat ik ook doe in mijn theaterwerk: een soort podium geven aan het introverte en laten zien dat er ook naar het introverte in de mens gekeken mag worden. Zonder dat het hoeft te veranderen! Ik wil laten zien dat het ook iets is waar juist een kracht in huist. Geen zwakte, wat veel mensen vaak denken. Daarom heb ik bedacht om een soort kunstwerk te verzinnen waarin ik samen met allemaal andere mensen introvert kan zijn. Dat heb ik gedaan door samen te kleien, omdat je dan minder bezig bent met de wereld om je heen. Bovendien vind ik klei zelf ook een heel fijn materiaal. Dus ben ik een heel volk gaan kleien!

Maar wat is introvert zijn volgens jou dan?

Bezig zijn met jezelf in plaats van met de buitenwereld, zonder je daarbij te meten aan anderen en je omgeving. Voor mij is het een bepaalde gemoedstoestand. Eentje waarin gedachtes, gevoelens en fantasie kunnen vermengen en vervlechten. Zo ontstaan er nieuwe verbindingen en zie je de buitenwereld soms ineens op een andere manier. Het gaat daarom samen met kijken en observeren. Ik zie het introverte in heel veel dingen: Bij de mensen om me heen wanneer ik ze bekijk op een verloren moment, in de natuur en in dieren, in verdriet en kwetsbaarheid. Maar het is teer, en daarom kost het tijd om het te vinden en de kracht erin te ontdekken, en het te delen. Daarom wil ik hier meer gelegenheid voor bieden.

Muziek speelt ook altijd een rol in jouw stukken, niet?

Momenteel is dat in de vorm van dat ik echt probeer om ook samen met mijn publiek muziek te maken. De stem is voor mij, zoals vaak wordt gezegd, de spiegel naar de ziel. Het is voor mij een manier om mensen te openen, dus dan zoek ik naar een manier voor mensen om hun vrijheid te kunnen uiten. Dat doe ik door hen muziek te laten maken of te laten zingen. Ik maak van mijn publiek dus vaak een soort koor, of ik geef ze een functie in een muziekstuk. Ik laat mijn stem daarbij ook zien in een veelheid van klanken, waardoor de stem dus een manier wordt om te ‘openen’.

Je hebt het over participatie, een publiek dat dus deelneemt. Hoe gebeurt dat in je theatervoorstellingen?

Het is zelfs een voorwaarde. Ik merk ook zelf dat ik geen theater meer wil maken voor een lui publiek. Als ik geef, moet het publiek nemen, maar ook teruggeven. Ik vind het ook belangrijk om mijn publiek daarin te trainen, zodat een theater-ontmoeting een moment is van geven én nemen. Dat je zelf ook je best doet om een bijdrage aan anderen te leveren, dat is een training dat ik mijn publiek graag wil geven. Zelf voel ik het ook als veel wezenlijker moment wanneer ik echt contact heb met het publiek en er ook door beïnvloed word.

“Als ik geef, moet het publiek nemen, maar ook teruggeven”

Hoe kwam je bij Kwatta terecht?

Ik ken Josee al heel lang. Sinds mijn afstudeerjaar in 2014, toen ik deelnam als speler in een project met Josee als stage. Dus Kwatta kent mij en ik ken Kwatta. Hierna ben ik echt een stijl voor mezelf gaan ontwikkelen én ben ik me steeds meer op de regio gaan richten. Hoe Josee vandaag theater wil inzetten, iets waar ruimte is voor kwetsbaarheid of dingen die een podium verdienen, dat zijn dingen waar ik ook mee bezig ben. Dat heeft ons de afgelopen tijd naar elkaar toe gebracht.

Je werk wordt nu écht een deel van het Kwatta-repertoire. Wat hoop je voor jezelf eruit te halen?

Ik denk graag vanuit een gevoel van coproductie, dat we elkaar versterken. Ik maak niet enkel jeugdtheater, maar net zoals met de andere disciplines wil ik mijn werk aan verschillende instanties kunnen verbinden. Kwatta is voor mij een manier om meer met theater, jeugdtheater in het bijzonder, bezig te zijn en ik heb zelf momenteel veel interesse in dingen met kinderen bespreken én toegankelijkheid bespreken. Ik denk bijvoorbeeld na over prikkelarm theater, inclusief theater. Vanuit het publiek gedacht. Dit is iets wat ik bij Kwatta echt kan onderzoeken.

De term prikkelarm is relatief nieuw en vindt steeds meer ingang. Wat betekent het voor jou?

Ik heb zelf de afgelopen jaren vaak gewerkt met een inclusief team, dus zowel onder performers als onder publiek én ik heb ook een hart voor de zorg, voor het sociale werk. Ik voel me zelf het meeste op mijn gemak in een omgeving waar alle soorten mensen mogen samenkomen. Mijn project over introversie gaat ook over een kant van mezelf die ik kwetsbaar vindt, maar die op zo’n plek tot z’n recht komt. En ik denk dat theater juist deze plek kan zijn waar verschillende soorten mensen tot hun recht kunnen komen. Dat inspireert mezelf ook enorm tot het creëren.

Maar kunnen we de ‘prikkelarm’ heel breed zien, of heb je daar een bepaalde definitie voor ogen?

Ik heb het dan denk ik over mensen die een eigen manier van ervaren hebben. Denk maar aan mensen met een autistische achtergrond. Mensen die vaak ook wat meer tijd en aandacht voor dingen nodig hebben. En geruststelling. Maar die ook een hele eigenzinnige input geven.

”Ik heb een hart voor de zorg, voor het sociale werk”

Je ‘’Kwattadebuut’’ wordt Ik wou, een voorstelling die volgend seizoen in ons aanbod zit. Vertel eens wat meer over deze voorstelling.

Het is een “voortborduursel” op een gelijknamige afstudeervoorstelling. Daarin combineerde ik voor het eerst al die disciplines. Het was een voorstelling gebaseerd op teksten van Toon Tellegen. Dat bleek een soort match made in heaven te zijn en nadien heb ik ook goed contact gehouden met Toon Tellegen, die er erg enthousiast over was. Dus al gauw ontstond de wens om dit materiaal verder te onderzoeken.

Oh, mogen we Toon Tellegen dan ook eens uitnodigen naar een voorstelling?

Misschien wel, ja! Hij heeft vaak gevraagd of ik nog aan een vervolg ging werken. En dan moet ik kijken of dat bij deze versie gebeurt, want dat is een soort ‘’pilot’’ voor de uiteindelijke grote voorstelling die in ’22 uitkomt. Die heet Ik ben een Denkfabriek. Daar reserveer ik zeker een erestoel voor hem.

Laatste vraag: je bent artiest en je zoekt veel contact met publiek. Dat is helaas totaal niet aan de orde vandaag, dus ik stel me voor dat je je meer geïsoleerd voelt. Maak dus van dit forum even gebruik om iets naar de wereld te roepen!

Ik vraag me tegenwoordig vaak af wat de functie van een kunstenaar kan zijn, omdat ik heel erg zie dat hoe we het met z’n allen hebben bedacht, op dit moment ‘’waardeloos’’ is. Omdat de hele constructie die we hebben bedacht nu een illusie is. Daarom ben ik bijvoorbeeld met die kleipakketjes aan huis begonnen, omdat ik voor mezelf heel erg het gevoel heb dat ik het lef moet hebben om een functie voor mezelf te vinden die wel altijd waardevol kan zijn voor anderen. Niet afhankelijk van de systemen om me heen. Want als kunstenaar vind ik dat je te allen tijde iets voor de maatschappij moet kunnen betekenen. Dat voelt als mijn plicht in een land waar je de luxe hebt om kunstenaar zijn als beroep te hebben. Ik pak mijn voorstellingen dus ook anders aan, door veel meer in het onbekende te zoeken en het moment zélf. Samen op zoek naar iets nieuws, obstakels overwinnen, een ander licht schijnen, risico’s nemen. We moeten daar als sector meer met elkaar over in gesprek, nieuwe antwoorden zoeken, minder afhankelijk zijn. Dat is dan ook mijn roep: laten we niet vasthouden aan hoe het ooit was, maar laten we durven veranderen! Niets is voor eeuwig.

“Daarom ben ik bijvoorbeeld met die kleipakketjes aan huis begonnen, omdat ik voor mezelf heel erg het gevoel heb dat ik het lef moet hebben om een functie voor mezelf te vinden die wel altijd waardevol kan zijn voor anderen”